Doanh nghiệp bắt buộc chia sẻ dữ liệu với cơ quan nhà nước?

27/09/2023 | IPS trên Báo chí
Gần đây, quy định doanh nghiệp có nghĩa vụ mặc nhiên (by default) chia sẻ dữ liệu với cơ quan nhà nước đang trở thành xu hướng trong xây dựng pháp luật tại Việt Nam. Điểm qua các văn bản quy phạm pháp luật từ năm 2020 đến nay, quy định này đã xuất hiện trong các văn bản thuộc các lĩnh vực như: thương mại điện tử, quản lý thông tin trên mạng, quản lý thuế, kinh doanh bảo hiểm và trật tự, an toàn giao thông đường bộ.
Doanh nghiệp bắt buộc chia sẻ dữ liệu với cơ quan nhà nước?

Chia sẻ

Ví dụ, trong giai đoạn dự thảo Nghị định sửa đổi Nghị định 52/2013/NĐ-CP đã đặt ra yêu cầu sàn thương mại điện tử kết nối dữ liệu trực tuyến với Cổng thông tin Quản lý hoạt động thương mại điện tử của Bộ Công Thương. Hoặc Dự thảo Nghị định thay thế Nghị định 72/2013/NĐ-CP yêu cầu doanh nghiệp mạng xã hội kết nối đến hệ thống giám sát của Bộ Thông tin và Truyền thông. Hay trong Nghị định 91/2022/NĐ-CP hướng dẫn Luật Quản lý thuế yêu cầu chủ sở hữu sàn thương mại điện tử chia sẻ dữ liệu của cá nhân, tổ chức tham gia bán hàng trên sàn với cơ quan thuế.
Thực trạng xu hướng xây dựng quy định pháp luật như trên, trước mắt, có thể đáp ứng nhu cầu quản lý hành chính của cơ quan nhà nước nhưng tạo ra tác động tiêu cực về lâu dài đối với:
- Quyền tự do kinh doanh
- Quyền riêng tư của người dùng
- Bí mật kinh doanh của doanh nghiệp
Ông Nguyễn Quang Đồng, Viện trưởng, Viện Nghiên cứu Chính sách và Phát triển Truyền thông (IPS) trình bày tham luận tại Hội thảo “Chia sẻ dữ liệu của doanh nghiệp với cơ quan quản lý nhà nước - Vấn đề và kiến nghị”
Xuất phát từ vai trò của dữ liệu đối với doanh nghiệp, và hài hòa giữa lợi ích giữa các chủ thể, ông Nguyễn Quang Đồng, Viện trưởng Viện IPS, đưa ra 05 khuyến nghị đối với quy định về hoạt động chia sẻ dữ liệu của doanh nghiệp với cơ quan nhà nước:
  • Xem xét xây dựng quy định về kết nối, chia sẻ dữ liệu giữa doanh nghiệp với cơ quan nhà nước.
  • Quy đinh quy trình chia sẻ dữ liệu giữa doanh nghiệp với cơ quan nhà nước trong từng trường hợp cụ thể: căn cứ hợp pháp và hợp lý, loại dữ liệu, mục đích chia sẻ, thời gian chia sẻ, doanh nghiệp có quyền phản hồi về yêu cầu chia sẻ dữ liệu.
  • Thiết lập tiêu chuẩn công nghệ liên quan đến chia sẻ dữ liệu (mã hóa, giải mã, tính khả chuyển của dữ liệu,…).
  • Chính phủ sớm ban hành quy định về dữ liệu mở của cơ quan nhà nước theo thẩm quyền được giao trong Luật Giao dịch điện tử.
  • Nâng cao năng lực điều tra, xử lý vi phạm của cơ quan nhà nước theo trình tự, thủ tục luật định.
----
Ông Nguyễn Quang Đồng, Viện trưởng, Viện Nghiên cứu Chính sách và Phát triển Truyền thông (IPS) trình bày tham luận tại Hội thảo “Chia sẻ dữ liệu của doanh nghiệp với cơ quan quản lý nhà nước - Vấn đề và kiến nghị” tại Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) vào sáng ngày 27/9/2023.